Canan Karatay'ın Tiroid Diyeti: Temel Prensipler ve Uygulama Rehberi
Prof. Dr. Canan Karatay'ın tiroid sağlığı için önerdiği beslenme planı, genel olarak Karatay Diyeti olarak bilinen düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı (LCHF) ve gerçek gıdalara dayalı beslenme felsefesinin tiroid fonksiyonlarını iyileştirmeye yönelik uyarlanmış halidir. Bu diyet, özellikle Hashimoto tiroiditi ve hipotiroidi gibi otoimmün tiroid hastalıklarında enflamasyonu azaltmayı, insülin direncini kırmayı ve genel sağlığı desteklemeyi hedefler. Diyetin temelinde işlenmemiş, doğal besinler yer alır.
Uygulama Adımları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İşlenmiş Gıdalardan ve Şekerden Tamamen Kaçının: Rafine şeker, fruktoz şurubu, beyaz un, paketli atıştırmalıklar, gazlı içecekler ve tüm hazır gıdalar diyetten çıkarılmalıdır. Bunlar enflamasyonu ve insülin direncini tetikleyerek tiroid fonksiyonlarını olumsuz etkiler.
- Sağlıklı Yağları Bolca Tüketin: Diyetin temel enerji kaynağı yağlardır. Soğuk sıkım zeytinyağı, hindistancevizi yağı, tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı ve avokado gibi sağlıklı yağlar serbestçe kullanılmalıdır. Bu yağlar, hormon üretimi ve hücre sağlığı için hayati öneme sahiptir.
- Kaliteli Protein Alımını İhmal Etmeyin: Serbest gezen hayvanların eti, tavuğu, yumurtası, balık (özellikle somon, sardalya gibi yağlı balıklar) ve organ etleri (ciğer gibi) düzenli olarak tüketilmelidir. Protein, tiroid hormonlarının yapı taşlarını sağlar.
- Karbonhidrat Kaynağını Doğru Seçin: Ekmek, makarna, pilav, patates gibi glisemik indeksi yüksek nişastalı karbonhidratlar kesinlikle yasaktır. Karbonhidrat ihtiyacı, yeşil yapraklı sebzeler, karnabahar, brokoli, lahana gibi nişasta içermeyen, lif oranı yüksek sebzelerden karşılanmalıdır.
- Süt Ürünlerine Dikkat Edin: Karatay, özellikle pastörize inek sütüne karşı temkinlidir. Eğer tüketilecekse, çiğ ve keçi sütünden yapılmış ürünler (peynir, yoğurt, kefir) tercih edilmelidir. Laktoz intoleransı veya süt proteinine duyarlılık olup olmadığı gözlemlenmelidir.
- İyot ve Selenyum Alımını Destekleyin: Tiroid hormonu sentezi için elzem olan iyot (deniz balıkları, deniz tuzu) ve selenyum (brezilya cevizi, yumurta, balık) içeren gıdalar diyete eklenmelidir. Ancak Hashimoto'da iyot takviyesi konusu tartışmalı olduğundan, bir uzmana danışılması önerilir.
- Gluten ve Tahıllardan Uzak Durun: Buğday, arpa, çavdar gibi gluten içeren tahıllar, otoimmün reaksiyonları tetikleyebileceği için tiroid diyetinden çıkarılır. Mısır ve diğer tahıllar da genellikle önerilmez.
- Baklagiller Sınırlı Tüketilmelidir: Fasulye, nohut, mercimek gibi bakliyatlar, fitik asit ve lektin içerikleri nedeniyle sınırlandırılmalı ve iyi pişirilerek tüketilmelidir.
- Bol Su İçin ve Hareket Edin: Günde en az 2-2.5 litre su içilmesi ve düzenli olarak yürüyüş gibi hafif-orta şiddetli egzersizler yapılması metabolizmayı destekler.
Örnek Bir Günlük Tiroid Diyeti Menüsü
Kahvaltı: 2-3 adet serbest gezen tavuk yumurtası (tereyağı veya zeytinyağı ile), avokado, zeytin, ceviz/badem/fındık, yeşillik (maydanoz, roka, tere vb.).
Öğle Yemeği: Izgara veya haşlanmış kırmızı et/tavuk/balık, yanında bol zeytinyağlı ve limonlu mevsim salatası (yeşil yapraklı sebzeler, salatalık, domates, renkli biberler).
Akşam Yemeği: Sebze yemeği (zeytinyağlı veya etli; ıspanak, karnabahar, brokoli, kabak gibi), bir kase ev yoğurdu (isteğe bağlı) veya bir porsiyon balık.
Ara Öğün: Eğer acıkma olursa, bir avuç içi kadar çiğ kuruyemiş (ceviz, badem), bir dilim peynir veya bir bardak şekersiz kefir.
Önemli Uyarılar
Canan Karatay'ın tiroid diyeti, bir tedavi protokolü değil, bir yaşam tarzı önerisidir. Her bireyin tiroid durumu, insülin direnci, alerjileri ve metabolizması farklıdır. Bu nedenle, bu diyete başlamadan önce mutlaka birendokrinoloji uzmanına ve/veya beslenme uzmanına (diyetisyen) danışılmalıdır.Özellikle tiroid ilacı (levotiroksin) kullanan hastaların, diyet değişikliklerinin ilaç emilimini ve doz ihtiyacını etkileyebileceğini unutmamaları gerekir. Doktor kontrolü olmadan ilaç dozları asla değiştirilmemelidir.
|
.webp "İsveç Diyetinde Dikkat Edilecekler")
